Νόσος του Πάρκινσον και λογοθεραπεία
Η νόσος του Πάρκινσον είναι μια σύνθετη νευροεκφυλιστική διαταραχή που επηρεάζει εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως. Ενώ τα κύρια συμπτώματά της περιλαμβάνουν τρόμο, ακαμψία και βραδυκινησία, μπορεί επίσης να επηρεάσει τις επικοινωνιακές ικανότητες, προκαλώντας δυσκολίες στην ομιλία, τη φωνή και την κατάποση.
Επηρεάζει τα βασικά γάγγλια και τη μέλαινα ουσία στον εγκέφαλο, οδηγώντας σε ανεπάρκεια ντοπαμίνης, ενός νευροδιαβιβαστή που είναι υπεύθυνος για την ομαλή κίνηση. Αυτή η μείωση της ντοπαμίνης μπορεί να οδηγήσει σε κινητικά συμπτώματα, συμπεριλαμβανομένων αλλαγών στην παραγωγή ομιλίας και φωνής. Οι συνήθεις προκλήσεις που σχετίζονται με την ομιλία περιλαμβάνουν μειωμένη ένταση (υποφωνία), μονότονη ομιλία, ανακριβή άρθρωση και δύσπνοια. Αυτές οι αλλαγές μπορεί να κάνουν την ομιλία δύσκολη στην κατανόηση, οδηγώντας σε απογοήτευση και κοινωνική απομόνωση.
Οι λογοθεραπευτές, παίζουν ζωτικό ρόλο στη βελτίωση της ομιλίας, της φωνής, της κατάποσης και της συνολικής επικοινωνίας.
Χρησιμοποιούν διάφορες τεχνικές για την αντιμετώπιση προκλήσεων που σχετίζονται με τη φωνή. Εργάζονται στη βελτίωση της έντασης της φωνής, της μεταβλητότητας του τόνου και της ποιότητας της φωνής μέσω ασκήσεων που ενισχύουν τους φωνητικούς μύες, προάγουν τον έλεγχο της αναπνοής και ενισχύουν τον συντονισμό. Αυτές οι παρεμβάσεις μπορούν να βοηθήσουν στην ανακτήσουν μιας δυνατής, καθαρής και εκφραστικής φωνής.
Επηρεάζονται ακόμα και οι μύες που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ομιλίας, με αποτέλεσμα την ασαφή ή ανακριβή άρθρωση. Μέσα από στοχευμένες ασκήσεις για τη βελτίωση της μυϊκής δύναμης, του συντονισμού και της ακρίβειας των κινήσεων της ομιλίας και εστιάζοντας στις ασκήσεις γλώσσας, χειλιών και γνάθων, τα άτομα μπορούν να ανακτήσουν τη σαφήνεια και την ευαισθησία στην ομιλία τους. Πολλά άτομα αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην κατάποση, γνωστές ως δυσφαγία. Χρειάζεται να γίνει αξιολόγηση στη λειτουργία της κατάποσης κατόπιν αναπτύσσουν εξατομικευμένες ασκήσεις για την ενίσχυση των μυών της κατάποσης, τη βελτίωση του συντονισμού και τη μείωση του κινδύνου εισρόφησης. Επιπλέον, παρέχουν συστάσεις σχετικά με τροποποιημένες τροφές και τεχνικές για την ενίσχυση της ασφαλούς και αποτελεσματικής κατάποσης.
Μπορεί επίσης να επηρεάσει τις γνωστικές λειτουργίες, όπως η προσοχή, η μνήμη και οι ικανότητες επίλυσης προβλημάτων. Οι λογοθεραπευτές βοηθούν στην ανάπτυξη αντισταθμιστικών στρατηγικών, όπως η διάσπαση σύνθετων πληροφοριών, η χρήση οπτικών βοηθημάτων και η βελτίωση των δεξιοτήτων συνομιλίας, επιτρέποντας πιο αποτελεσματική επικοινωνία.
Σε σοβαρές περιπτώσεις όπου η ομιλία έχει σοβαρή βλάβη, οι λογοθεραπευτές διερευνούν επιλογές όπως οι εναλλακτικοί και επαυξητικοί τρόποι επικοινωνίας, για να διευκολύνουν την επικοινωνία. Τα συστήματα αυτά, συμπεριλαμβανομένων των πινάκων επικοινωνίας, των συσκευών παραγωγής ομιλίας ή των εφαρμογών για κινητές συσκευές, επιτρέπουν στα άτομα να εκφράσουν τις σκέψεις, τις ανάγκες και τα συναισθήματά τους αποτελεσματικά, ακόμη και όταν η ομιλία είναι δύσκολη.
Σημαντικό είναι να προσφέρει κανείς εκπαίδευση και συμβουλευτική σε άτομα με πάρκινσον και τις οικογένειές τους. Έτσι ώστε να τους παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τον αντίκτυπο της νόσου στην επικοινωνία και την κατάποση και να προσφέρουν στρατηγικές για τη βελτίωση της επιτυχίας της επικοινωνίας. Επιπλέον, αντιμετωπίζουν τις συναισθηματικές και ψυχοκοινωνικές πτυχές που σχετίζονται με τις δυσκολίες επικοινωνίας, βοηθώντας τα άτομα και τις οικογένειές τους να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της νόσου.
Μέσω της φωνητικής θεραπείας, των ασκήσεων άρθρωσης, των παρεμβάσεων κατάποσης, της γνωσιακής-επικοινωνιακής θεραπείας, της χρήσης εναλλακτικών και επαυξητικών τρόπων επικοινωνίας και της συμβουλευτικής, οι λογοθεραπευτές ενδυναμώνουν τους ασθενείς ώστε να ανακτήσουν και να διατηρήσουν αποτελεσματικές δεξιότητες επικοινωνίας. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η λογοθεραπεία πρέπει να προσαρμόζεται στις συγκεκριμένες ανάγκες και στόχους του κάθε ατόμου. Οι συνεδρίες θεραπείας διεξάγονται συνήθως σε ατομική βάση, αν και οι συνεδρίες ομαδικής θεραπείας μπορεί επίσης να είναι ευεργετικές σε ορισμένες περιπτώσεις. Συνεργαζόμενοι στενά με έναν ειδικευμένο λογοθεραπευτή, μπορούν να βελτιώσουν την ικανότητά τους να επικοινωνούν, να ανακτήσουν την αυτοπεποίθηση και να βελτιώσουν τη συνολική ποιότητα ζωής τους.
Κάντζου Δανάη
Λογοθεραπεύτρια
