Ένα από τα σημαντικότερα έργα στα οποία εμπλέκονται οι άνθρωποι, από πολύ νωρίς στη ζωή τους, είναι το παιχνίδι. Μέσω του παιχνιδιού τα παιδιά μπορούν να αναπτύξουν δεξιότητες (πχ. γνωστικές, κινητικές, κοινωνικές), να μάθουν να ακολουθούν κανόνες και να διαμορφώσουν τα ενδιαφέροντά τους. Όταν παρατηρούνται δυσκολίες στην εμπλοκή του παιδιού στο παιχνίδι, η εργοθεραπεία παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην προώθηση του λειτουργικού χαρακτήρα και της ενεργούς συμμετοχής τους σε αυτό. Η εργοθεραπεία είναι η επιστήμη, η οποία έχει στο κέντρο της τον άνθρωπο και προωθεί την ανεξαρτησία και την ευημερία. Πρωταρχικός στόχος της εργοθεραπείας, είναι να μπορέσουν οι ωφελούμενοι να συμμετέχουν αυτόνομα και ενεργά στα έργα της καθημερινότητάς τους και να ενισχύσουν τους ρόλους τους. Οι εργοθεραπευτές οι οποίοι δουλεύουν με παιδιά (και όχι μόνο), χρησιμοποιούν το παιχνίδι ως θεραπευτικό μέσο στη πρακτική τους. Συνήθως τα παιδιά με ΔΑΦ αποφεύγουν το συμβολικό παιχνίδι, και το παιχνίδι που περιλαμβάνει την αλληλεπίδρασή τους με συνομηλίκους. Το συμβολικό παιχνίδι εμφανίζεται από το 2ο έτος και μετά στα παιδιά, δίνοντας νόημα σε αντικείμενα και δημιουργώντας μια ιστορία (Davidson et. al, 2021). Μέσω του συμβολικού παιχνιδιού αναπτύσσονται δεξιότητες όπως η επίλυση προβλήματος, η κατανόηση συναισθημάτων, η αυτορρύθμιση αλλά και η κοινωνική συμμετοχή (Davidson et. al, 2021).
Τα παιδιά και οι νέοι με ΔΑΦ είναι γνωστό ότι εμφανίζουν σημαντικές δυσκολίες στο κομμάτι της κοινωνικής συμμετοχής και επικοινωνίας, περιορισμένα ενδιαφέροντα, και επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές. Τα παραπάνω ευρήματα αντανακλώνται και στο παιχνίδι των παιδιών με ΔΑΦ, καθιστώντας το επαναλαμβανόμενο και συχνά δίχως τον απαιτούμενο λειτουργικό χαρακτήρα (Kuhaneck et. al, 2019). Τα παιδιά με ΔΑΦ δείχνουν προτίμηση στο μοναχικό παιχνίδι, συνήθως έχουν μικρό χρόνο παραμονής σε αυτό και παρουσιάζουν δυσκολία επεξεργασίας των ερεθισμάτων. Σε περίπτωση που το παιδί αποφεύγει παιχνίδια στα οποία λερώνεται, παιχνίδια στα οποία αλληλεπιδρά με τους συνομήλικους και παρουσιάζει συγκεκριμένο εύρος επιλογής παιχνιδιών θα ήταν θεμιτό να συμβουλευτείτε έναν εργοθεραπευτή.
Στόχοι των εργοθεραπευτών:
- Βελτίωση και αύξηση της δημιουργικότητας και της φαντασίας
- Ενίσχυση κινήτρου
- Απόδοση νοήματος στο παιχνίδι και λειτουργικού ρόλου
- Ενίσχυση της κοινής προσοχής
- Βελτίωση αυτορρύθμισης
- Συναισθηματική εμπλοκή του παιδιού
- Βελτίωση κοινωνικών και επικοινωνιακών δεξιοτήτων
Βιβλιογραφία
- Davidson et. al, (2021), The process of Learn to Play Therapy with parent–child dyads with children who have autism spectrum disorder, Australian Occupational Therapy Journal, DOI: 10.1111/1440-1630.12751
- Kuhaneck et. al, (2019), A Systematic Review of Interventions to Improve the Occupation of Play in Children With Autism, OTJR, DOI: 10.1177/1539449219880531
Αναστασία Αθανασίου
Εργοθεραπεύτρια
