Στο προηγούμενο άρθρο συζητήθηκαν οι έννοιες του σεξουαλικού προσανατολισμού, της ταυτότητας φύλου, του βιολογικού και του κοινωνικού φύλου με σκοπό να διαλυθεί όποια σύγχυση υπάρχει γύρω από αυτές. Στο άρθρο αυτό θα αναφερθούμε συνοπτικά στις στάσεις και προκαταλήψεις απέναντι στα άτομα με μη ετερόφυλο σεξουαλικό προσανατολισμό, που προκύπτουν από την ελλιπή ενημέρωση και ευαισθητοποίηση, καθώς και από κοινωνικές και άλλες πεποιθήσεις.
Στην ελληνική κοινωνία επικρατεί έντονα η αντίληψη ότι η ετεροφυλοφιλία είναι ανώτερη των άλλων σεξουαλικών προσανατολισμών. Η αντίληψη αυτή είναι γνωστή ως φαινόμενο της ετεροκανονικότητας. Πολιτικές, θρησκευτικές και κοινωνικές πεποιθήσεις οδήγησαν στη στοχοποίηση και την περιθωριοποίηση ανθρώπων που δε συμμορφώνονταν με τις επιταγές της κοινωνίας περί σεξουαλικού προσανατολισμού.
Τα άτομα με «διαφορετικό» σεξουαλικό προσανατολισμό συχνά υφίστανται κακοποιητικές συμπεριφορές από κακόβουλα σχόλια μέχρι και σωματικές επιθέσεις. Συχνά χρειάζεται να παλέψουν για τα αυτονόητα δικαιώματα που απολαμβάνουν τα ετερoφυλόφιλα άτομα. Επιπλέον, τα άτομα αυτά συναντούν δυσκολίες και περιορισμούς στην πρόσβαση στην εργασία, παρενόχληση και εκφοβισμό σε επαγγελματικούς και άλλους χώρους ενώ ομοφοβικό bullying εμφανίζεται και στο σχολικό περιβάλλον.
Οι αρνητικές στάσεις και προκαταλήψεις της κοινωνίας που αφορούν τον μη ετερόφυλο σεξουαλικό προσανατολισμό ονομάζονται ομοφοβία, αμφιφοβία και τρανσφοβία.
Ομοφοβία (Homophobia)
Ο ψυχολόγος Weinberg στο βιβλίο του Society and the Healthy Homosexual (1971) χρησιμοποίησε τον όρο “homophobia” για να περιγράψει τις εκδηλώσεις μίσους και αποστροφής προς τους ομοφυλόφιλους άντρες και γυναίκες. «Είναι ένας νοσηρός και παράλογος τρόμος που προκαλεί παράλογες συμπεριφορές, όπως φυγή ή επιθυμία να καταστρέψεις το αίτιο της φοβίας και ό,τι άλλο σου το θυμίζει». Η λέξη «ομοφοβία», λοιπόν, είναι δάνειο από την αγγλική γλώσσα και ετυμολογικά προέρχεται από τις λέξεις ομό (< ὁμός = ίδιος) και φοβία.
Τρανσφοβία (Transphobia)
Η τρανσφοβία εκφράζεται με προκαταλήψεις, διακρίσεις, παράλογο φόβο και έκφραση δυσφορίας, αποστροφής, μισαλλοδοξίας ή και μίσους για τα τρανς άτομα και όσα άτομα φαίνεται να παραβαίνουν τις παραδοσιακές αντιλήψεις για την ταυτότητα φύλου, το κοινωνικό φύλο ή/και την έκφραση φύλου. Η τρανσφοβία συνδέεται με την ομοφοβία καθώς εκφράζονται παράλληλα.
Αμφιφοβία (Biphobia)
Πρόκειται για έναν όρο παράλληλο με αυτόν της ομοφοβίας και της τρανσφοβίας. Αναφέρεται στην ψυχολογική και κοινωνική προκατάληψη κατά των αμφισεξουαλικών ατόμων. Εκφράζεται με διακρίσεις, αποστροφή ή ακόμα και με σωματική ή ψυχολογική βία.
Όπως προκύπτει από τα παραπάνω, η ανάγκη ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της ελληνικής κοινωνίας είναι μεγάλη. Ενημέρωση και εκπαίδευση που θα ξεκινήσει από το σχολείο και την οικογένεια και θα συμβάλλει στη διαμόρφωση μιας νέας κοινωνίας αποδοχής και συμπερίληψης.
Ιωάννα Γρίβα
Ψυχολόγος MSc
Πηγές – Παραπομπές:
https: //thalpos .org.gr/
https: //psy4you.gr/omofovia-amfifovia-transfovia/
https ://www.americaninstituteofbisexuality.org/thekleingrid
https ://vaden.stanford.edu/health-resources/lgbtqia-health/sexual-fluidity
https ://www.synigoros.gr
https ://www.amnesty.gr/
https: //www.psychology.gr/
https: //pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16913290/
https ://www.rainbowschool.gr/
https ://www.colouryouth.gr/terms/
http ://www.transgender-association.gr/
https ://transstudent.org/gender/
