Ο αυτισμός είναι μια νευρολογική πάθηση που εμφανίζεται κατά τη γέννηση, του οποίου η ακριβής αιτία είναι ακόμη άγνωστη. Τα συμπτώματα του αυτισμού περιλαμβάνουν επαναλαμβανόμενες ή καταναγκαστικές συμπεριφορές, κοινωνική δυσλειτουργία, προβλήματα με την επικοινωνία και δυσκολία επεξεργασίας αισθητηριακών πληροφοριών.
Η πιο δημοφιλής θεραπεία είναι η θεραπεία αλλαγής συμπεριφοράς, η οποία αποσκοπεί στη διαμόρφωση συμπεριφορών μέσω ενός συστήματος ανταμοιβών και συνεπειών. Τα τελευταία χρόνια, οι φροντιστές που αναζητούν εναλλακτικές ή συμπληρωματικές θεραπείες, διαθέτουν ένα ευρύτερο φάσμα διαθέσιμων θεραπευτικών επιλογών. Μια τέτοια θεραπεία είναι η θεραπεία μέσω της τέχνης.
Σε γενικές γραμμές, η θεραπεία μέσω της τέχνης προάγει την ψυχική και συναισθηματική ανάπτυξη μέσα από τη δημιουργία τέχνης. Σε αντίθεση με τη διδασκαλία της τέχνης, η εικαστική θεραπεία έχει στόχο την ανάπτυξη δεξιοτήτων ζωής, την αντιμετώπιση των ελλειμμάτων και των προβληματικών συμπεριφορών και την προώθηση της υγιούς αυτό-έκφρασης. Οι θεραπευόμενοι ενθαρρύνονται να εξερευνήσουν και να εκφραστούν χρησιμοποιώντας υλικά της τέχνης αν και ο στόχος δεν είναι η δημιουργία έργων τέχνης .
Οι δημιουργικές θεραπείες τέχνης χρησιμοποιούνται στην ψυχοθεραπεία για την ενίσχυση της ψυχικής, συναισθηματικής και σωματικής ευεξίας των ατόμων όλων των ηλικιακών ομάδων, ιδίως των παιδιών. Μέσω της τέχνης της δημιουργικότητας, οι θεραπευτές μπορούν να βοηθήσουν στην ενίσχυση της φαντασίας ενός παιδιού, στη βελτίωση των δεξιοτήτων και στην ανάπτυξη της ικανότητάς του να επικοινωνεί.
Η τέχνη έχει αποδειχθεί ότι είναι ένα ιδιαίτερα ευεργετικό εργαλείο παρέμβασης για τα παιδιά με αυτισμό, επιτρέποντας στα άτομα αυτά να εκφράζουν ελεύθερα τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους.
Μορφές τέχνης
- ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ
Η τέχνη ως θεραπευτικό εργαλείο είναι ευρέως γνωστή μέσω της ζωγραφικής. Το ιχνογράφημα μάς προσφέρει μια καλή ευκαιρία να ανακαλύψουμε τον εσωτερικό κόσμο των ατόμων που ανήκουν στο φάσμα, τα συναισθήματά τους όπως αυτά αποτυπώνονται στο χαρτί, ως μέσο μη λεκτικής έκφρασης. Επίσης, με τη βοήθειά του μπορούμε να ανακαλύψουμε στοιχεία αναφορικά με την προσωπικότητά τους αλλά και να κατανοήσουμε τις γνωστικές τους δεξιότητες.
- ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ
Γενικά, το θεατρικό παιχνίδι, μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένα χρήσιμο ψυχοπαιδαγωγικό εργαλείο που ενισχύει τη δημιουργική δύναμη των ατόμων με αυτισμό. Οι λόγοι σχετίζονται με το ότι προάγει την πνευματική και αισθητική καλλιέργεια ενώ η βίωση των ρόλων, μπορεί να αναδειχθεί ιδιαίτερα ωφέλιμη. Διότι, μέσω της ενσάρκωσης ρόλων, έρχονται σε επαφή με την έννοια του διαφορετικού και απελευθερώνεται ευκολότερα η φαντασία τους, στα πλαίσια ενός ασφαλούς και ευχάριστου περιβάλλοντος.
Art therapy και αυτισμός
Είτε το παιδί σας ενδιαφέρεται για τη μουσική, το θέατρο, τις εικαστικές τέχνες ή το χορό, η θεραπεία τέχνης στον αυτισμό είναι ένας απίστευτος τρόπος για τα παιδιά να επικοινωνούν και να εκφράζονται μη λεκτικά. Μερικοί μόνο από τους τρόπους με τους οποίους η θεραπεία τέχνης είναι χρήσιμη για τα παιδιά στο φάσμα του αυτισμού περιλαμβάνουν:
- Ενισχυμένη επικοινωνία μέσω της δημιουργικής έκφρασης
- Βελτιωμένη φαντασία και μεγαλύτερη αφηρημένη σκέψη
- Δυνατότητα οικοδόμησης ισχυρότερων σχέσεων, ενώ τα παιδιά με αυτισμό ενθαρρύνονται να δουν τις προοπτικές των άλλων ανθρώπων
- Μεγαλύτερη αισθητηριακή ενσωμάτωση, ενώ βελτιώνονται οι δεξιότητες αντιμετώπισης
Το art therapy, λοιπόν, μπορεί να δημιουργήσει ένα μονοπάτι για τα παιδιά με αυτισμό ώστε να εκφράσουν τα συναισθήματα και τις εντυπώσεις τους για τον κόσμο. Χρησιμοποιούν τη δημιουργική τους πλευρά για να αποφασίσουν τις χρωματικές επιλογές, να χρησιμοποιήσουν διαφορετικά υλικά στη δική τους εικαστική μορφή.
Στρατηγικές art therapy
- Σχέδια με παγάκια – Αν και πολλά παιδιά αρχίζουν να χρησιμοποιούν χρώματα μέσω της ζωγραφικής με τα δάχτυλα, για τα περισσότερα παιδιά με αυτισμό, αυτό μπορεί να είναι μια άβολη εμπειρία. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πολλοί θεραπευτές τέχνης εισάγουν πινέλα με μακριές λαβές ή άλλα αντικείμενα που επιτρέπουν στα παιδιά να εκφραστούν χωρίς να χρειάζεται να αγγίξουν σωματικά το χρώμα.
- Τέχνη με άμμο – Ορισμένα παιδιά βρίσκουν την τέχνη με άμμο πολύ θεραπευτική, ειδικά εκείνα που παρουσιάζουν περιορισμένα, επαναλαμβανόμενα πρότυπα συμπεριφοράς. Καθώς τα παιδιά ξεφλουδίζουν τμήματα και εισάγουν χρώματα της επιλογής τους, μπορούν να δημιουργήσουν ένα αριστούργημα με το δικό τους ρυθμό. Αυτή μπορεί επίσης να είναι μια εξαιρετική δραστηριότητα που μπορείτε να κάνετε μαζί, ενθαρρύνοντας τη μεγαλύτερη κοινωνική αλληλεπίδραση
Επίλογος
Ενώ ενθαρρύνετε το παιδί σας να συνεχίσει το ταξίδι της τέχνης, να θυμάστε ότι ο αυτισμός δεν είναι αναπηρία – είναι απλώς μια διαφορετική ικανότητα. Ασχοληθείτε ενεργά με το παιδί σας για να το βοηθήσετε να ευδοκιμήσει και να εξελιχθεί.
Βόυρτσης Χρήστος
Ειδικός Παιδαγωγός
