Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής με ή χωρίς Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ) αποτελεί μια από τις συχνότερες νευροβιολογικές διαταραχές της παιδικής ηλικίας, με ένα μεγάλο αριθμό συμπτωμάτων της να επηρεάζουν το άτομο και στην ενήλικη ζωή του. Τα αίτια εμφάνισης της ΔΕΠ-Υ δεν είναι σαφώς καθορισμένα. Ωστόσο η αιτιολογία φαίνεται να εμπίπτει στις εξής κατηγορίες:
- Γενετική (π.χ. κληρονομικότητα)
- Οργανική (π.χ. γενετικές ανωμαλίες, εγκεφαλικές βλάβες κ.α.)
- Περιβαλλοντικοί (π.χ. δυσλειτουργικά περιβάλλοντα τόσο στην οικογένεια όσο και σε σχολικό πλαίσιο)
Σύμφωνα με την 5η αναθεώρηση του Διαγνωστικού και Στατιστικού Εγχειριδίου των Ψυχικών Νόσων της Αμερικάνικης Ψυχιατρικής Εταιρείας (DSM-V) η ΔΕΠ-Υ διακρίνεται σε 3 τύπους:
Ο ρόλος της Εργοθεραπείας στην παρέμβαση ενός παιδιού με ΔΕΠ-Υ είναι πολύ σημαντικός. Η Εργοθεραπεία παρεμβαίνει στα κύρια συμπτώματα της ΔΕΠ-Υ τα οποία είναι:
1. Απρόσεκτος τύπος
- Εύκολη διάσπαση
- Αδυναμία οργάνωσης
- Δυσκολία διεκπεραίωσης εργασιών
- Δυσκολία στην ακολουθία εντολών και κανόνων – δείχνουν αφηρημένα
- Χάνουν συχνά αντικείμενα
2. Υπερκινητικός – Παρορμητικός τύπος :
- Υπερβολική κινητικότητα
- Μιλούν ασταμάτητα – διακόπτουν συχνά τους άλλους όταν μιλούν
- Δεν μπορούν να παραμείνουν για αρκετή ώρα σε ένα σημείο
- Χαμηλός αυτοέλεγχος
- Δυσκολία στο ελεύθερο παιχνίδι
3. Συνδυασμένος τύπος :
- Συνδυασμός συμπτωμάτων των δύο προηγούμενων τύπων
Ο ρόλος της Εργοθεραπείας στην παρέμβαση ενος παιδιού με ΔΕΠ-Υ είναι πολύ σημαντικός. Η Εργοθεραπεία παρεμβαίνει στα κύρια συμπτώματα της ΔΕΠ-Υ τα οποία είναι:
✅Διάσπαση προσοχής: Μέσω δομημένης Εργοθεραπευτικής παρέμβασης το παιδί μπορεί να παραμείνει συγκεντρωμένο σε μια δραστηριότητα για περισσότερη ώρα και να είναι πιο προσεκτικό τόσο σε δραστηριότητες που απαιτεί η καθημερινότητα του (π.χ. διεκπεραίωση σχολικών μαθημάτων) όσο και στο παιχνίδι του.
✅Υπερκινητικότητα: Μέσω της Εργοθεραπείας το παιδί έχει περισσότερες ευκαιρίες για εκτόνωση μέσω της κίνησης (Εμπλοκή σε κινητικό παιχνίδι) μαθαίνοντας παράλληλα να προσαρμόζεται σε διάφορες περιστάσεις όπως π.χ. στην σχολική αίθουσα.
✅Παρορμητικότητα: Ένα παιδί με ΔΕΠ-Υ συνηθίζει να διακόπτει τους άλλους όταν μιλούν όπως επίσης αδυνατεί να περιμένει τη σειρά του σε ένα ομαδικό παιχνίδι. Η Εργοθεραπεία σαν επιστήμη έχει ως βάση παρέμβασης το παιχνίδι. Επομένως μέσω κατευθυνόμενης εμπλοκής σε κατάλληλα παιχνίδια το παιδί μπορεί να ελέγξει τέτοιου είδους συμπεριφορές.
Συμπερασματικά η συμβολή της εργοθεραπείας στην αντιμετώπιση της ΔΕΠ-Υ χαρακτηρίζεται καταλυτική. Όσο πιο άμεσα ανακαλύψουμε την διαταραχή αυτή, τόσο πιο αποτελεσματικά θα την αντιμετωπίσουμε. Και να θυμάστε, τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ χρειάζονται την αποδοχή, την αγάπη μας καθώς και την πίστη στο θεραπευτικό πλάνο που υποδεικνύουν οι ειδικοί.
Τριγώνη Φωτεινή
Εργοθεραπεύτρια S.I.
