Γραφή είναι ένας τρόπος έκφρασης σκέψεων και ιδεών μέσω της αναπαράστασης γραφικών συμβόλων, κυρίως σε επιφάνεια εργασίας με γραφίδα. Eίναι μια περίπλοκη δεξιότητα που περιλαμβάνει γλωσσικά, γνωστικά, αντιληπτικά και κινητικά στοιχεία, τα οποία πρέπει να συντονιστούν ταυτόχρονα. Επίσης, το χειρόγραφό μας είναι μέρος της προσωπικότητάς μας, καθώς ο καθένας μας έχει το δικό του προσωπικό στυλ γραφής που είναι μοναδικό.
Η γραφή δε γεννιέται, στο χέρι αλλά στον εγκέφαλο. Το χέρι όσο κι αν είναι απαραίτητο για τη διεξαγωγή της είναι απλά ένα εκτελεστικό όργανο. Η γραφή δεν είναι μια απλή συνήθεια που μαθαίνεται. Αντιπροσωπεύει μια περίπλοκη νευροαναπτυξιακή διαδικασία που αφορά πολλαπλούς μηχανισμούς (οπτικούς, κιναισθητικούς, αυτόματης μηχανικής μνήμης και οπτικοποίησης) και συνδέεται ουσιαστικά με την εγκεφαλική κυριαρχία (Καραπέτσας, 1993).
Η δυσγραφία είναι μία νευρολογική διαταραχή, η οποία ανήκει στις ειδικές μαθησιακές δυσκολίες και επηρεάζει την ικανότητα γραφής. Εμφανίζεται όταν τα παιδιά εμπλέκονται για πρώτη φορά σε δραστηριότητες γραψίματος περίπου στην ηλικία των 4-6 ετών.
Σύμφωνα με το ορισμό των Caramazza, Capasso και Miceli (1996), όπως αναφέρεται από την Ελληνική Εταιρεία Δυσλεξίας: η δυσγραφία χαρακτηρίζεται από, «ελλειμματική επεξεργασία στη μετατροπή των ακουστικών και οπτικών ερεθισμάτων σε κινητική συμπεριφορά από δυσκολία του ατόμου να παράγει αναγνώσιμη γραφή με το χέρι και μία γενική ασυνέπεια αναγνωστικού επιπέδου και γραφής».
Τα πιο συχνά χαρακτηριστικά της δυσγραφίας:
- Κακή στάση του σώματος και πόνος κατά τη γραφή.
- Μη λειτουργική λαβή μολυβιού.
- Δυσανάγνωστα γράμματα.
- Παράλειψη ή αντικατάσταση γραμμάτων/ λέξεων.
- Τα γράμματα δεν πατάνε στη γραμμή.
- Ξεχνάει γραμμές.
- Ελλιπή σχηματισμό γραμμάτων (πχ u αντί για μ).
- Ασυνέπεια στο σχηματισμό του ίδιου γράμματος.
- Χρήση μικρών και κεφαλαίων γραμμάτων μέσα στην ίδια λέξη.
- Μη τήρηση διαστημάτων μεταξύ των λέξεων (τις κολλάει).
- Κάνει θεματικά / καταληκτικά λάθη.
- Ανασφάλεια για το πώς γράφεται ορθογραφικά μία λέξη (ρωτάει ή διστάζει) [από Β΄Δημ.]
- Ψιθυρίζει αυτά που γράφει.
- Αδυναμία να αποτυπώσει κείμενο που ακούει ή βλέπει.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ:
Σε περίπτωση που αναγνωρίζετε κάποια από αυτά τα χαρακτηριστικά, θα πρέπει να απευθυνθείτε άμεσα σε κάποιον ειδικό για την κατάλληλη αντιμετώπιση. Είναι σημαντικό να ξεκινήσει από νωρίς όπου το παιδί δεν θα έχει αυτοματοποιήσει τον τρόπο γραφής.
Πιο συγκεκριμένα, ο εργοθεραπευτής θα σχεδιάσει το κατάλληλο εξατομικευμένο θεραπευτικό πρόγραμμα παρέμβασης για το παιδί, το οποίο μπορεί να περιλαμβάνει:
- Αισθητηριοκινητικές δραστηριότητες,
- Δραστηριότητες που σχετίζονται με την οπτική αντίληψη,
- Δραστηριότητες χωρικού προσανατολισμού και οργάνωσης χώρου (στο περιβάλλον και στο χαρτί),
- Ασκήσεις ενδυνάμωσης άκρας χείρας,
- Ασκήσεις βελτίωσης κινητικότητας δακτύλων κ.α
Τέλος, πολύ σημαντική είναι η συμμετοχικότητα των γονιών καθώς θα λάβουν οδηγίες και συμβουλές για την σωστή ολοκλήρωση του θεραπευτικού προγράμματος.
Εργοθεραπεύτρια, Ζαρίφη Χριστίνα
